کاربرد توزیع تصادفی قطعات نمونه در مطالعه فلور، شکل زیستی و کورولوژی (مطالعه موردی: جنگل هشتاد پهلو)

سابقه و هدف: جنگل های زاگرس به عنوان وسیع­ترین منطقه جنگلی ایران به لحاظ تنوع گیاهی دارای اهمیت وی‍ژه­ای می باشد. شناخت پوشش گیاهی زیربنای مطالعات اکولوژیکی، مدیریت و حفاظت گونه های گیاهی یک منطقه محسوب می شود. با توجه به اهداف مطالعه، نوع پوشش گیاهی، تنگناهای فنولوژیک و تاکسونومیک و امکانات مادی و اجرایی مطالعات تنوع پوشش گیاهی به روش های گوناگونی انجام می­گیرد، در این میان یکی از روش های متداول، روش پیمایش زمینی است. هدف از این پژوهش بررسی توانایی قطعات نمونه چند اندازه ای اصلاح شده ویتاکر با توزیع کاملاً تصادفی در تیپ های مختلف رویشی در شناسایی پوشش گیاهی جنگل است.    مواد و روش ها: در این راستا منطقه هشتاد پهلو در استان لرستان به مساحت 8072 هکتار انتخاب شد. جهت بررسی و شناسایی پوشش گیاهی، ابتدا با جنگل گردشی چهار تیپ گیاهی بلوط خالص، بلوط به همراه کیکم، تیپ آمیخته­ای از دافنه، گون و راناس، و تیپ علفزارهای مناطق مرتفع مورد شناسایی قرار گرفت سپس به منظور شناسایی گونه های گیاهی تعداد 21 قطعه نمونه چند اندازه ای ویتاکر به مساحت 250 مترمربع به صورت کاملاً تصادفی در هر تیپ مستقر گردید. در هر قطعه نمونه گونه های گیاهی با استفاده از منابع معتبر مورد شناسایی قرار گرفتند هم چنین بررسی شکل زیستی گیاهان و کوروتیپ آن­ها به ترتیب بر اساس روش رانکایر و تقسیم­بندی نواحی رویشی زهری انجام شد. طبقات حفاظتی عناصر گیاهی موجود در منطقه نیز بر اساس طبقه بندی iucn و red data book of iran مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که در منطقه موردمطالعه تعداد 211 گونه گیاهی متعلق به 165 جنس و 45 خانواده وجود دارد. بزرگ ترین خانواده ازلحاظ تعداد گونه خانوادهcompositae  با تعداد 28 گونه، (27/13%) می باشد. بررسی انتشار جغرافیایی فلور منطقه نشان داد که بیش ترین پراکنش جغرافیایی متعلق به ناحیه ایرانو- تورانی با 80گونه (91/37%) و ناحیه ایرانو-تورانی و مدیترانه ای با 55 گونه (6/26%) می باشد. در بین گیاهان موجود در منطقه به ترتیب تروفیت ها با 88 گونه (9/43%)، ژئوفیت ها با 43 گونه (43/21%)، کامفیت ها با 25 گونه (2/13%)، همی کریپتوفیت ها با 18 گونه (57/9%) و فانروفیت ها با 15 گونه (1/8%) مهم ترین شکل های زیستی منطقه را تشکیل می دهند. نتیجه گیری: مقایسه نتایج این مطالعه با نتایج مطالعه ای که به روش پیمایش زمینی در منطقه هشتاد پهلو انجام گرفته بود  نشان داد که روش توزیع تصادفی قطعات نمونه در تیپ های مختلف گیاهی ضمن مدیریت و صرفه جویی در زمان و هزینه از توان بالایی برای جمع آوری و شناسایی غالب گونه های منطقه برخوردار است.